---

Adamski Ludwik * Widawski Julian * Grabowski Adolf * Grabowski Kazimierz

---

Adamski Ludwik (w metryce Ludwik Feliks), ur. 23.06.1863 we wsi Sławno, w powiecie opoczyńskim, syn Antoniego, organisty ze Sławna, oraz Florentyny z Pytleskich; przez dziesięć lat uczęszczał do gimnazjum w Radomiu, przez rok – do gimnazjum w Kielcach. Nie uzyskał matury w 1886 r., nie udało się ustalić, czy i ewentualnie gdzie egzamin maturalny zdał. Żeromski ani razu nie wspomina o nim w dziennikach.

Widawski Julian, ur. 23.01.1867 we wsi (i parafii) Nakło, w powiecie włoszczowskim, w gminie Irządze, syn Józefa, rządcy dóbr Nakło, oraz Eleonory z Tchórzewskich; najpierw przez sześć lat był uczniem progimnazjum w Częstochowie, po czym, zapewne w roku szk. 1884/85, wstąpił do klasy siódmej gimnazjum w Kielcach –
i spotkał się wówczas w tej samej klasie z Żeromskim; w następnym roku szkolnym zamieszkał na stancji prowadzonej przez macochę Stefana – i przez ten rok spotykał się z nim codziennie; w maju 1886 r. obaj nie zdali egzaminu maturalnego; Żeromski wystąpił wówczas z kieleckiego gimnazjum i zapisał się na studia weterynaryjne w Warszawie. Widawski w roku szk. 1886/87 powtórzył klasę ósmą, zdał egzamin maturalny, po czym podjął studia medyczne w Warszawie, a po ich ukończeniu przez wiele lat pracował tutaj w szpitalu św. Łazarza, specjalizując się w leczeniu chorób skórnych i wenerycznych. Wiadomo, że ożenił się i że miał córki, nie udało się jednak poznać ani personaliów jego żony, ani daty i miejsca ślubu, ani imion córek. Nie wiadomo także, kiedy, dlaczego i w jakich okolicznościach znalazł się w Omsku na Syberii, gdzie zmarł 20.01.1913. Tę zaskakującą wiadomość o jego śmierci ogłosiła rodzina w nekrologu w „Kurierze Warszawskim” 11.02.1913: „Śp. Julian Widawski, doktór, zmarł w Omsku d. 20 stycznia 1913 r., przeżywszy lat 46. Za spokój jego duszy odprawione będzie w dniu 13 lutego nabożeństwo w kościele św. Barbary (na Koszykach) przed obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej o godz. 10 i pół z rana, na które zapraszają krewnych, przyjaciół, znajomych i kolegów zmarłego – żona i córki”.

         W Bibliotece Narodowej (rkps akc. 17218, t. 41) zachowało się pięć listów Widawskiego do Żeromskiego z lat 1886–1887 oraz jeden niedatowany bilet wizytowy z tekstem – z okresu późniejszego. W dwóch listach z czerwca 1886 r. Widawski, który mieszka wówczas u rodziny we wsi Siedliska w pobliżu Nakła, wypytuje Żeromskiego, mieszkającego jeszcze w Kielcach, o losy kolegów z klasy, z których część zdała maturę i teraz wyrusza w świat na studia, część decyduje się powtarzać klasę ósmą i zdawać maturę za rok, część zamierza podjąć pracę. Wiadomo, iż Żeromski prośby te spełniał, ale jego listy do Widawskiego nie zachowały się. Inny charakter mają trzy następne listy Widawskiego – z lipca i września 1886 oraz lutego 1887 r. Teraz to Żeromski, który zapisał się na studia weterynaryjne i mieszka w Warszawie, prosi Widawskiego – który powtarza klasę ósmą w kieleckim gimnazjum i ponownie, tak jak przed rokiem, mieszka na stancji prowadzonej przez macochę Żeromskiego – o wiadomości z Kielc,
a Widawski w swoich listach zaspokaja tę jego ciekawość. Informuje w nich o losach niektórych kolegów (m.in. Michajłowa), o profesorach – Wabnerze i Bemie, o tym, że do Kielc ma przyjechać – odwiedzić matkę – Tomasz Siemiradzki. Wiele uwagi poświęca sytuacji na stancji; pisze, iż mieszka tutaj niewielu uczniów, że jego macocha ma kłopoty finansowe, że nadal przyjeżdża do Kielc Helena Radziszewska i że zatrzymuje się, jak rok wcześniej, w mieszkaniu Antoniny. Te trzy listy stanowią swoiste dopowiedzenie do dzienników.

Grabowski Adolf (w metryce Adolf Eugeniusz), ur. 24.02.1867 w Przedborzu, syn Juliana, podleśnego w nadleśnictwie lasów rządowych w Kozienicach, oraz Karoliny z d. Lembke, najpierw uczęszczał do gimnazjum w Piotrkowie, potem w Radomiu, a we wrześniu 1885 r., ukończywszy w Radomiu klasę siódmą, przeniósł się do ósmej klasy gimnazjum kieleckiego. W roku szk. 1885/86 obaj z Żeromskim uczęszczali tutaj do klasy ósmej – i w czerwcu 1886 r. obaj nie zdali egzaminu maturalnego. Choć przez rok byli kolegami ze szkolnej ławy, nie zaprzyjaźnili się; przez ten rok Grabowski zaledwie parokrotnie pojawia się na kartach dzienników. W roku 1886/87 powtarzał on klasę ósmą; w czerwcu 1887 r. uzyskał w Kielcach maturę i zaraz potem podjął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim, które prawdopodobnie przerwał już po pierwszym roku. Nie wiadomo, co robił później. Następna wiadomość o nim pochodzi dopiero z roku 1893. Bierze wówczas – także w Przedborzu – ślub z Marianną Eufemią Lembke; w metryce małżeństwa określany jest jako urzędnik w rosyjskim lubelskim okręgowym urzędzie akcyzy. Znowu o kilkunastu latach jego życia nie posiadamy informacji; z następnych wynika, że zdobyte w czasie zaborów umiejętności i doświadczenia wykorzystywał w niepodległej Polsce; w 1928 r. mieszkał i pracował w Kielcach, znowu w urzędzie akcyzy. Kilkakrotnie publicznie wypowiadał się na temat swojej znajomości z Żeromskim. W „Pamiętniku Koła Kielczan” (tom 8, Kielce–Warszawa 1938, s. 52–59) opublikował Wspomnienia moje z gimnazjum kieleckiego, gdzie opowiedział także o swoich kontaktach z Żeromskim; w tym samym tomie „Pamiętnika” (s. 98–101) zamieścił Uwagi do książki S. Piołun-Noyszewskiego „Stefan Żeromski”, sprostował tutaj kilka podanych przez Noyszewskiego nieprawdziwych informacji o życiu Żeromskiego w czasach jego kieleckiej młodości; wcześniej, w roku 1936, gdy Jarosław Zaborowski opublikował w „Kurierze Literacko-Naukowym” (nr 36) skażony błędami i kłamstwami artykuł wspomnieniowy Moje kilkoletnie przeżycia ze Stefanem Żeromskim, sprostował zawarte tam nieprawdziwe informacje o okolicznościach zapisania się Żeromskiego w roku 1886 na studia weterynaryjne w Warszawie. Napisał wówczas – z Kielc – list do redakcji „Kuriera”, który wydrukowany został w nrze 39 „Kuriera” pod tytułem Dokoła Żeromskiego. Zmarł w Kielcach 27.06.1943; pochowany na tutejszym Cmentarzu Starym.

Grabowski Kazimierz (w metryce Kazimierz Tomasz), ur. 08.11.1866 w Warszawie, syn Zygmunta, urzędnika w Banku Polskim, oraz Kamili ze Skarżyńskich. Najpierw uczył się w gimnazjum w Warszawie, potem, gdy ojciec, owdowiawszy i ożeniwszy się powtórnie, podjął pracę w kieleckim oddziale Banku, uczęszczał do gimnazjum w Kielcach i tutaj w roku 1886 uzyskał maturę. Na Uniwersytecie Warszawskim studiował matematykę; po studiach mieszkał w Warszawie; 24.11.1894 poślubił tutaj Izabellę Matyldę Habich. „Pamiętnik Koła Kielczan” z roku 1928 informuje, że w tym czasie był wicedyrektorem Warszawskiego Towarzystwa Ubezpieczeń. W instytucjach ubezpieczeniowych pracował do końca życia; zmarł w Warszawie 16.01.1931.
W nekrologu w „Kurierze Warszawskim” pod zawiadomieniem o śmierci i pogrzebie podpisani są: żona, córka i rodzina.